Mối tương quan giữa rễ và cành, lá trong hấp thụ dinh dưỡng như thế nào?

Mối tương quan giữa rễ và lá trong hấp thụ dinh dương như thế nào?

Nhà nông Lê Văn Thái, Đốc Binh Kiều, Tháp Mười, Đồng Tháp hởi và TS Chu Văn Hách Trưởng Bộ môn Kỹ thuật canh tác Viện Lúa ĐBSCL trả lời:

Mối tương quan giữa rễ và lá là rất chặt với nhau theo 2 dạng:

1. Dạng tương quan kích thích
- Rễ nằm dưới đất ngoài chức năng giữ cây vững chắc thì còn chức năng hút nước, hút dinh dưỡng cung cấp lên phần thân lá bên trên. Đây là cơ chế về dinh dưỡng.
- Thân, lá quang hợp tạo ra năng lượng, hoặc các sản phẩm của quang hợp để cung cấp lại cho bộ rễ.

2. Dạng tương quan hóc môn
- Bộ rễ tạo các các Cytokinin những cái này có tác dụng kích thích cho phần thân thân ở trên để nó trẻ hoá và phát triển tốt.
- Mặt nữa ở bộ phận bên trên (thân, lá) nó tạo ra các auxin, hoặc giberelin cũng có tác dụng chuyển xuống dưới rễ tác dụng tạo thành bộ phận rễ mới.

* Còn một mối tương quan nữa là mối tương quan ức chế nhau:
Thông thường ở cây trồng những chồi đỉnh bao giờ cũng ức chế những chồi ở nách hoặc phía dưới. Nó tạo ra nhiều những chất ở trên ức chế bên dưới. Đấy là mối tương quan ức chế.

Mối tương quan giữa rê và cành, lá cây trồng hay thực vật là gì?

* Theo Wikipedia
AUXIN:
+ Tác dụng sinh lý
- Auxin có tác dụng tốt đến các quá trình sinh trưởng của tế bào, hoạt động của tầng phát sinh, sự hình thành rễ, hiện tượng ưu thế ngọn, tính hướng động của thực vật, sự sinh trưởng của quả và tạo ra quả không hạt...
- Auxin kích thích sự sinh trưởng giãn của tế bào. Nhưng nếu kích thích với hàm lượng quá cao, tác dụng quá mạnh sẽ xảy ra hiện tượng ức chế ngược trở lại, lúc này auxin sẽ trở thành chất ức chế.

+ Cơ chế tác dụng
- Auxin ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của sự lớn mạnh và phát triển của thực vật, bao gồm sự mở rộng của tế bào, ức chế sự phát triển của các chồi phụ và sự đâm rễ. Các auxin tổng hợp được dùng trong loại bột làm cho bén rễ để chiết cành, và được dùng trong một số thuốc diệt cỏ, nơi mà nồng độ auxin cao sẽ tạo ra sự phát triển hết sức nhanh chóng làm cây cỏ tàn lụi đi. Chúng còn dùng để ngăn cản sự rụng trái.
...

+ Sinh tổng hợp auxin
- Ở thực vật bậc cao, auxin được tổng hợp chủ yếu ở đỉnh ngọn chồi và từ đó được vận chuyển xuống dưới (hướng gốc). Ngoài đỉnh ngọn, các cơ quan khác như lá non, quả non, phôi hạt đang sinh trưởng và cả tầng phát sinh cũng có khả năng tổng hợp auxin. Tiền chất của AIA là axit amin triptophan.

CYTOKININ:
+ Vai trò sinh lý
- Xytokinin ảnh hưởng rõ rệt và rất đặc trưng lên sự phân hóa cơ quan của thực vật,đặc biệt là sự phân hóa chồi. Từ lâu người ta đã chứng minh rằng sự cân bằng tỉ lệ giữa auxin(phân hóa rễ) và xytokinin(phân hóa chồi) có ý nghĩa rất quyết định trong quá trình phát sinh hình thái của mô nuôi cấy invitro cũng như trên cây nguyên vẹn. Nếu tỉ lệ auxin cao hơn xytokinin thì kích thích sự ra rễ, còn tỉ lệ xytokinin cao hơn auxin sẽ kích thích sự xuất hiện và phát triển của chồi. Để tăng hệ số nhân giống, người ta tăng nồng độ xytokinin trong môi trường nuôi cấy ở giai đoạn tạo chồi invitro.

- Xytokinin có khả năng kìm hãm sự hóa già của cơ quan và của cây nguyên vẹn. Chẳng hạn khi một lá bị ngắt khỏi cây thì chúng đặc trưng bằng sự giảm hàm lượng clorophin và sẽ hóa vàng làm giảm hàm lượng của protein và axit nucleic. Nếu như lá tách rời được xử lý xytokinin thì duy trì được hàm lượng protein và clorophin trong thời gian lâu hơn và duy trì được màu xanh lâu hơn. Hiệu quả kìm hãm sự hóa già, kéo dài tuổi thọ của cơ quan có thể chứng minh là khi cành giâm ra rễ, thì rễ tổng hợp xytokinin nội sinh và kéo dài thời gian sống của lá lâu hơn.

- Trên cây nguyên vẹn thì khi hệ rễ phát triển mạnh mẽ sẽ là lúc cây trẻ và sinh trưởng mạnh. Nếu hệ thống rễ bị thương tổn thì cơ quan trên mặt đất sẽ chóng già.

- Xytokinin trong một số trường hợp ảnh hưởng lên sự nảy mầm của hạt và củ. Vì vậy nếu xử lý xytokinin cũng có thể phá bỏ trạng thái ngủ nghỉ của hạt,củ, chồi.

- Ngoài ra trong mối tương quan với auxin, xytokinin có ảnh hưởng tới ưu thế ngọn của cây. Xytokinin làm yếu hiện tượng ưu thế ngọn, làm phân hóa cành nhiều. Chính vì vậy mà từ rễ(cơ quan tổng hợp xytokinin) lên chồi ngọn(cơ quan tổng hợp auxin) thì hiện tượng ưu thế ngọn càng tăng dần tương ứng với hàm lượng auxin và giảm hàm lượng xytokinin.

GIBBERELLIN:
Gibberellin là một hoóc môn thực vật có tác dụng điều chỉnh sự phát triển ở thực vật và có ảnh hưởng tới một loạt các quá trình phát triển như làm cho thân dài ra, nảy mầm, ngủ, ra hoa, biểu hiện gen, kích thích enzym và tình trạng già yếu của lá cũng như quả v.v.

Đối với một cái cây rễ khoẻ, rễ tốt thì lá, cành, thân ở trên cũng tốt, cũng phát triển theo và ngược lại.